SÜT SIĞIRI YETİŞTİRİCİLİĞİNDE BARINAKLAR

SÜRÜDE FARKLI YAŞ GRUPLARINDA BULUNABİLECEK HAYVAN SAYISI

Prof. Dr. Numan AKMAN

Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Öğretim Üyesi

Bir süt sığırı işletmesi planlarınken sürüde yer alacak çeşitli yaş gruplarına dahil hayvanların sayısını, yani sürünün yaş yapısını bilmek gerekir. Böylece hem farklı bakım ve besleme uygulanacak gruplar, hem bu gruplara ayrıalcak alanlar, hem de işletmenin yıllık ihtiyaçları ve işleymeden sağlanacak üretim doğruya yakın bir şekilde tahmin edilebilir.

İnek sayısı sabit olan, yani öngörülen kapasiteye ulaşmış bir işletmede, inek dışında kalan gruplardaki hayvanların sayısı birçok faktöre bağlı olarak değişşir. Örneğin ilkine doğurma yaşının 24 ay veya 27 ay olması, erkek buzağıların doğar doğmaz veya 6. ayda ya da besiye alındıktan sonra satılmaları sürünün inek dışındaki hayvan varlığını etkiler (Çizelge 1.)

Çizelge1. Ayıklama oranı % 25 olan bir süt sığırcılığı işletmesinde bulunabilecek farklı yaş gruplarında hayvan sayısı

AHIR TİPLERİ

Süt sığırı yetiştiriciliğinde kullanılan ahır tipleri örtülülük derecesi, taban düzenlemesi, hayvanlara sağlanan serbestlik derecesi veyabunların çeşitli kombinasyonlara göre farklı gurplara ayrılabilir.

Örtülülük Derecesine Göre Ahır Tipleri

Örtülülük derecesine göre yapılacak bir değerlendirmede süt sığır ahırlarını kapalı, yarı açık ve sundurmalı olarak üç grupta toplamak uygun olur.

Kapalı Ahırlar: Dört tarafı duvarlarla çevrili, çeşitli malzemeden bir çatıyla örtülmüş ahırlardır. Son yıllarda yapılan ahırlarda özellikle pencere alanındaki artışa bağlı olarak kapalılık derecesi azalsa da ülkemizdeki ahırların çok büyük bir bölümü kapalı ahırlardır. Çoğu kez yeterli pencere alanı ve havalandırma bacası bırakılmayan, bırakılsa da özellikle kış aylarında tamamı ya da bir kısmı kapalı tutulan bu ahırlar, barındırma sisteminden beklenen gaydayı sağlamaktan uzak yapılardır. Bu ahırların en önemli eksiklikleri yetersiz havanlandırma ve aydınlatma da değildir. Bu tip ahırların pek çoğu yemleme, gübre çıkarma, sağım ve sulama gibi en önemli işlerin yürütülmesinde de birçok zorluğa ve yetersizliğe neden olmaktadır. Özellikle evlerin avlusuna ya da hemen yanına yapılmış ahırlar yakın çevre hatta yerleşim birimiiçin bir kirlilik kaynağı olmaya devam etmektedirler. Sonuç olarak yukarıdaki olumsuzlukları taşıyan ahırların ıslah edilmesi ya da bunların yerine yeni ahırların yapılması birçok açıdan faydalı olacaktır. Aşağıda gerek tadilat yapılacak gerekse baştan inşa edilecek ahırlarla ilgili bazı hususlara değinilecektir. Bu hususların dikkate alınması hem çalışanlara hem de hayvanlara dolayısıyla işletme sahiplerine fayda sağlayacaktır.

Duvar Yüksekliği : Kapalı ahırlarda duvar yüksekliği en az 3 m olmalıdır. Bu tip ahırlarda pencere alanı, taban alanının % 5`inden az olmalalıdır. Yani 6X15m boyutlarındaki bir ahırda pencere alanı en az 4.5 m<sup>2</sup> kadar olmalıdır. Her iki uzun duvara pencere kondupunda her duvarda hiç olmazsa 40 cm genişliğinde 6 m uzunluğunda pencere alanı bırakılarak ihtiyaç karşılanabilir. Ahır genişliği arttıkça bırakılacak pencere alanı da artmalıdır. Artış hem ızınluk hem de yükseklik artırılarak sağlanabilir. Örneğin 20m`den daha geniş ahırlarda iki uzun duvarda da boydan boya en az 70 cm genişliğinde açıklar bırakılmalıdır. Pencerelere ek olarak çatıda havalandurma bacaları yer almalı veya mahya boydan boya açık bırakılmalıdır. Kapalı ahırların inşaat maliyeti diğer ahır tiplerine göre biraz daha yüksektir.

Yarı Açık Ahırlar: Üç tarafı fuvarlarla çevrili, üstü örtülü, genellikle güney cephesi açık olan ahırlardır. Özellikle aşırı soğuk olmayan bölgelerde rahatlıkla kullanılabilir.

Sundurmalı Ahırlar: Dör ttarafı veya soğuk rüzgarları olan cephesi hariç üç tarafı açık, bir sundurmayla üstü tamamen veya kısmen örtülmüş ahırlardır. Sığır besisi söz konusu olduığunda, Türkiye`nin hemen her bölgesinde rahatlıkla kullanılabilecek olan bu ahırlar, bütünleyici unsurları (sağımhane, doğumhane vb.) uygun olursa süt sığırı yetiştiriciliğinde de kullanılabilir. Süt sığırı işletmelerinde hiç olmazsa genç hayvanlar bu tip alanlarda büyütülebilirler. Çünkü daha ucuza yapılabilen bu ahırlarda barındırılan hayvanların bakım ve yönetim masrafları da daha azdır. Bunlarla ilgili bazı ayrıntılar gençlerin barındırılmasıyla ilgili bölümde yer almaktadır.

Taban Düzenlemesine Göre Ahır Tipleri

İster kapalı, ister yarı açık isterse sundurmalı yapılsın süt sığırı yetiştiriciliğinde hayvanlara sağlanan hareket serbestisine veya ahır tabanı düzenlemesine göre üç tip ahırdan söz edilebilir;

1. Serbest Duraklı Ahırlar: Hayvanların bağlanmadığı ama yatmak istediklerinde birine girip yatabilecekleri duraklara sahip olan "serbest duraklı ahırlar" süt sığırı yetiştiriciliğinde en uygun ahırlardır. Çünkü;

• Serbest duraklı sistemde duraklar gübrenin doğrudan servis yoluna düşmesini sağlayacak şekilde ve büyüklükte yapılır. Bu yüzden ineklerin kirlenme ihtimali daha düşüktür.
• Son yıllarda kullanımı yaygınlaşan kalıcı hayvan yatakları yerine yataklık malzeme sap, kum vb. kullanılıyorsa bunlar sadece duraklara serilir ve uzun süre kullanılabilir. Dolayısıyla yataklık masrafı oldukça düşüktür.
• Serbest duraklı sistemde sağım genellikle ayrı bir alanda yapılır. Ahıra göre oldukça temiz olan bu alanda, yani sağımhanede elde edilen sütün dahja kaliteli olma ihtimali yüksektir.
• Gübre temizliği ve yemlemede makinalardan yararlanmaya, yani mekanizasyona, bağlı duraklı ahırlara göre daha uygundur.
• Hayvan başına alan seçilen sisteme bağlı olarak değişir. İki sıralı ahır söz konusu olduğunda serbest duraklı ahırlarda hayvan başına alan bağşı duraklı ahırlardan daha fazladırç Fakat serbest duraklı ahırlarda bir ahır içersindeki sıra sayısı arttıkça hayvan başına alan da azalmaya başlar. Serbest duraklı ahırlarda hayvanların bir bölümü yatarken bir bölümünün de ayakta veya yemlikte olması ahıra duırak sayısının % 10-15 daha fazla hayvan konmasını mümkün kılar.
• Bacak ve meme taralanmaları daha azdır.
• Hasralık ve kızgınlık takibi daha kolaydır.
• Serbest duraklı ahırlarda, yem yolunun sağında veya solunda tek, iki ya da üç sıra durak yerleştirilebilir. Yalnız ikiden daha fazla sıralı ahırlarda beklendiği üzere ahır genişliği oldukça artar ve hayvan başına yemlik uzunluğu azalır. Örenğin iki sıralı ahırlarda bile yemleme içerde yapılıyorsa, yemlik ve yem yolu 4.5 m olunca, ahır genişliği 17 m`yi bulur. Bu durumda inek başına kapalı alan 10 m<sup>2</sup>  `ye yaklaşır.

Serbest duraklar oldukça farklı şekillerde yerleştirilebilir. Bununla ilgili bazı örnekler ve ölçüler aşağıda verilmiştir. Aşağıdaki şekilde yer alan yerleşimlerde yem yolunun diğer tarafında hayvan görünmektedir. Arzulanırsa, bu halinde 3 m kadar olan yem yolu 4.5-5 m2ye çıkarılarak yemliğin diğer tarafına da mevbcut sıraların bir simetriği yapılabilir.

 Serbest Durakların Boyutları: Serbest duraklı sistem, durak boyutları farklı olmak koşuluyla, altı aylık yaştan itibaren her yaştaki hayvanlar içinuygulanabilir. Siyah Alaca gibi iri cüsseli ırkların inekleri için durakların uzunluğu, hayvanların başbaşa veya duvara bakmalarına bağlu olarak 2.50-2.75 m, genişliği 1.20 m olmalıdır. Küçük cüsseli ırktan inekler söz konusu olduğunda durak genişliğinin 1.10 m, durak uzunluğunun da 2.30-2.40 m olması yeterlidir. Durakların düzenlenmesinde kullanılan yan demirler farklı şekillerde yapılabilir. Bunlardan yaygın kullanılan birine aiy ayrıntılar aşağıdadır. Ayrıca bu bölümin sonunda farklı bir yan bölme demirleri ile farklı yaş grupları için ölçüler bir tabloda verilmiştir.

2. Bağlı Duraklı Ahırlar:  Ülkemizde ğek çok ahır bağlı duraklıdır. Fakat hem durakların yerleştirilmesinde hem de önemli unsurların boyutlarında ciddi eksiklikler ve hatalar vardır. Aşağıdaki şekil, gerek yeni inşa edilecek gerekse tadilat yapıalcak bağlı duraklı ahırlarda bazı hususların dikkate alınması ve ölçülendirilmesine yardımcı olabilir. Bağlı duraklı ahırlarda en sık görülen hata yemlik ön kenarının 30-35 cm`den daha yüksek olmasıdırç bu durum hayvanın yemliğie dik yatmasını engeller. böylece hayvanlar birbirlerinin alanına yatmak zorunda kalırlar. Bu da hem kirliliği hem de yaralanmaları artırıç Bağlı duraklı ahırlarda görülen bir başka kusur da durak bölmelerinin olmamasıdır. Bunlar kolayca yapıklabilecek elemanlardır. Bağlı duraklı ahırlarda mutlaka iki hayvan için bir suluk yerleştirilmelidir.

 Sağımhane (Sağım yeri): Sağım ahır içersinde yapılabileceği gibi ahıra bitişik veya ahırdan farklı alanda düzenlenen bir sağımhanede de gerçekleştirilebilir. Ayrı bir sağımhane yapılacağında uygun ölçüleerin sağım makinasının alınacağı firmadan temin edilmesi faydalı olur. Bir fikir vermek amacıyla bazı sağımhane tipleri ile ilgili bir kaç ayrıntı aşağıda verilmiştir.  

•  Mümkünse sağım ahırda yapılmamalıdır.
• Sağımcı bir sağım çüküründa çalışırsa başka bir ifadeyle inekler sağımcının bulunduğu zeminden 80 cm daha yüksekte olursa sağımcı daha az yorulur ve daha dikkatli sağım yapar.
• Ahırdan sağımhaneye ve sağımhaneden ahıra gidiş kolay olmalıdır.
• Sağımhane sağımdan çıkan ineklerden istenilenlerin kolayca ayrılıp tutulabileceği bölmelere sahip olmalıdır.
• Sağımhane kapasitesi sağıma ayrılacak süre esas alınarak hesaplanmalıdır. Aynı anda kullanılacak sağım başlığı sayısı sürüdeki inek sayısı öne 6 `ya sonra da öngörülen sağım süğresine (saat) bölünerek hesaplanabilir [Sağım başlığı sayısı= inek sayısı / (6Xsağıma ayrılacak süre,saat)]. Örneğin 120 baş ineğe sahip olan bir işletme sağımı 2 saatte tamamlamak isterse 120 / (6X2)= 10 sağım başlığının aynı anda çalıştığı bir sisteme ihtiyaç duyacaktır.
• İnek sayısı az olan işletmeler seyyar sağım makinasi kullanmaktadır. Bu tip işletmlerin de sağım, ineklerin çıkarılabilecekleri bir platformda yapmaları yararlı olabilir.

BUZAĞI BARINDIRMA SİSTEMLERİ

Bir sığırcılık işletmesinin devamlılığı, genç hayvanların gerektiği şekilde bakım ve beslenmesi ile mümkündür. Buzağılara uygun barınma olanaklarının sağlanması, beklenen verimin elde edilmesine yardımcı olacaktır. Buzağıların barındırılması amacıyla çok değişik sistemler kullanılabilmektedir.

Ahır İçi Buzağı Barındırma Sistemleri

Buzağılar sürüdeki yetişkin hayvan gruplarıyla (sağmal ya da kurudaki inekler, genç dişiler) aynı bina içerisinde farklı bina bölmelerde veya sadece buzağıların büyütülmesi amacıyla inşa edilmiş ayrı bir ahır içerisinde barındırılabilirler.

Ahır içi barındırmada; buzağıların bireysel ya da grup bölmelerinde tutulmaları söz konusudur.

Buzağıların Bireysel Bölmelerde Barındırılması

Bireysel buzağı bölmeleri hijyenik şartların daha kolay sağlanması, buzağılara birbirlerini emme şansı vermemesi ve buzağıların sağlık durumlarının daha iyi izlenebilmesi gibi konularda avantaj sağlar.

Buzağılar sütten kesildikten en az on gün sonrasına kadar bireysel bölmeler de barındırılabilir.. Bir işletmede ihtiyaç duyulacak bireysel bölme sayısı o işletmedeki; inek sayısı (N), doğum oranı (DO), bir yıldaki doğumların kaç aya toplandığı (A, ay) ve süt içirme süresi (S, ay) ile ilişkilidir. Bu özelliklere ait değerler bilindiğinde gerekli bireysel bölme sayısı (BB);

BB=(N x DO x S) / A eşitliği ile hesaplanabilir. Örneğin 40 başlık bir işletmede;

·         Doğum oranının %90 olacağı,

·         Doğumların altı ay içinde tamamlanacağı ve

·         Buzağılara iki ay süt içirileceği düşünülüyorsa, aynı dönemde kullanılacak bireysel bölme sayısı için en küçük değer;

BB=(40 x 0.90 x 2) / 6 = 12 olarak hesaplanır.

Ahır içerisindeki sabit bireysel bölmelerin olumsuz yanı, altlığın serilmesi, gübre temizliği ve dezenfeksiyon işleri için fazla miktarda işgücüne gereksinim duyulmasıdır. Buzağıların bireysel barındırılmasını sağlayan çeşitli buzağılık tipleri söz konusudur. Bunların başlıcaları;

·         Beton zeminli bireysel buzağı bölmeleri

·         Izgara tabanlı bireysel buzağı bölmeleri

·         Taşınabilir (portatif), bireysel buzağı bölmeleri

olarak isimlendirilebilir.

Bireysel buzağı bölmeleri ile ilgili bazı önemli hususlar aşağıda sıralanmıştır;

1.       Bir buzağı bölmesi 100 cm’den daha dar, 120 cm’ den daha kısa olmamalıdır. Bölme yüksekliğinin buzağının bastığı yerden itibaren 100 cm olması uygundur.

2.       Bölmelerin üç tarafı (arka ve yan taraflar) kapalı olmalıdır.

3.       Bölmenin tabanı ne olursa olsun yataklık olarak sap uygun bir malzemedir. Izgara tabanlı bölmelerde yataklık ya daha az kullanılır ya da hiç yataklık kullanılmaz.

4.       Sabit buzağı bölmelerinde bölme tabanı, sıvının akması için kanala doğru % 5 eğimli olmalıdır. Izgara tabanlı bölmelerde ise bölmenin üzerinde bulunduğu tabana, temizliğin yapılacağı yöne doğru % 5-10’luk bir eğim verilmelidir.

5.       Izgara yapımında ahşap malzeme kullanımı uygundur. Plastik kaplanmış metal ızgaralar da kullanılabilir.

6.       Bireysel buzağı bölmelerinin en önemli kısmı kapısıdır. Genelde süt kovası veya biberon, su kovası, kesif yem ve kuru ot yemlikleri kapı üzerinde yer alırlar.

Buzağılar bir çatı altında ama ayrı bir alanda da barındırılabilir. Bu durumda aşağıdakine benzer basit yapılardan yararlanmak mümkündür. Bu yapılar içerisinde hazırlanan buzağı bölmelerinin zemini ızgaralı da olabilir. Eğer kapılar buzağılar tarafından açılacak şekilde monte edilirse iki kapının birlikte açılması ve açılan kapının bu iki buzağıyı diğerlerinden ayıran bir bölme oluşturması da sağlanabilir. Buzağılar büyüyünce bu alan buzağıları ayıran bölmeler kaldırılarak, sütten kesilmiş buzağılara uygun bir bölmeye dönüştürülebilir.

Buzağı bölmeleri kapısının yapımında dikkat edilecek noktalar:

·         Sütün emzikli kovadan verilmesi durumunda kova, emzik bölme tabanından 70 cm yükseğe gelecek şekilde yerleştirilmelidir.

·         Süt kovadan içiliyorsa süt kovası ve su kovası, kova üst kenarı bölme tabanından 40 cm yükseklikte olacak şekilde yerleştirilebilir.

·         Kesif yem yemliği, kuru ot yemliğinin tam altına gelecek şekilde yerleştirilmelidir.

Buzağılar bireysel bölmeleri terk eder etmez bölme iyice temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir. Bölmelerin bir süre boş kalması hastalık riskini azaltabilir.

Ahır Dışında Barındırma Sistemi

Buzağı Kulübeleri

Kapalı barınaklarda yetiştirilen buzağılarda sıkça görülen bağırsak ve solunum yolları enfeksiyonlarının önüne geçebilmek amacıyla buzağıların açıkta, buzağı kulübelerinde büyütülmesi gündeme gelmiştir. Yatma alanı kuru kalır ve hayvanlar hava cereyanlarından korunurlarsa buzağılar eksi 20 ^oC’lik (-20^oC) sıcaklığa kadar tolerans gösterebilmektedir.

Buzağıların açık ortamda buzağı kulübelerinde barındırılmaları söz konusu ise aşağıdaki koşulların sağlanmış olması gerekir:

·         Bolca yataklık kullanılmalıdır. Yataklık olarak kuru sap uygun bir malzemedir. Kuru sap zeminden gelen soğuğu engellemenin yanı sıra bünyesinde sıcaklığı koruyan bir dolgu maddesi olarak da işlev görür.

·         Buzağı kulübelerinin üç yanı kapalıdır. Kapalı taraf hakim rüzgar yönüne çevrilmelidir. Böylece buzağının düşük sıcaklıklara da dayanabileceği bir mikro klima oluşturur.

·         Buzağı kulübelerinin açık olan tarafları, yani kapıları güneye döndürülürse, buzağıların kışın güneş ışınlarından daha etkin yararlanmaları mümkün olur.

Sıfır derece (0 ^oC) dolaylarındaki aşırı olmayan soğukların, yüksek yaz sıcaklıklarına göre hayvanlarda daha az strese neden olduğu bilinmelidir.

Açık ortamda buzağıların barındırılması amacıyla en yaygın olarak kullanılan buzağı kulübeleri eskimo evi şeklinde tasarlanmış iglo adı verilen kulübelerdir. İglolar genellikle polyester malzemeden üretilmektedir. Ön kısımlarında demir parmaklıkla çevrili bir gezinme yeri mevcuttur. İglolar süt içirme dönemi boyunca kullanılabilir. Açık hava da bireysel bartındırmaya bağlı olarak, iglolarda büyütülen buzağılarda sağlık sorunlarına ender rastlanır.

 Kış aylarının daha sert geçtiği bölgelerde genel görünüşleri bakımından üstü örtülü birer buzağı bölmesini andıran, iglolara göre daha korunaklı ve yalıtımlı çeşitli kulübe tiplerine de rastlamak mümkündür. Bu kulübeler genelde 20 mm kalınlığında kontraplak malzemeden yapılır. Kapalı bölümün eni 100 cm, derinliği 125 cm ve yüksekliği 110 cm olabilir. Bölme tabanına arka duvara doğru %2 eğim verilmesi veya sıvının akması için tabana ince bir yarık açılması uygun olur. Bu tip kulübeler demir ayaklık üzerine monte edilir. Ayakların yerden yüksekliği 30 cm’dir. Kulübelerin üstünü örtmede atermit vb malzemeler kullanılabilir. Hayvanların daha rahat gözlenebilmeleri amacıyla bir gruptaki buzağı sayısının bu değerden yüksek, buzağı başına alanın da 1,5 m²’den az olması istenmez. Daha sonraki dönemlerde hayvan başına bölme alanı ve yemlik uzunluğu hayvanların yaşı ve ağırlığına göre değişir.

GENÇLERİN BARINDIRILMASI

Grup Bölmle

Buzağılar hem süt içme döneminde hem de sütten kesildikten sonra grup bölmelerinde barındırılabilir. Sığırlar beraber yemlenmek ve dinlenmek isteyen sürü hayvanları olduğu için grup halinde barındırma buzağının öğrenme sürecini hızlandırarak kesif yem ve kuru ot tüketimi üzerinde olumlu etkide bulunur. Böylelikle hayvanlarda geviş getirme faaliyeti daha erken dönemde başlar. Yeterli altlık kullanılması durumunda hayvanlar her zaman kuru ve temiz kalır.

Grup şeklinde barındırmanın yukarıda belirtilen yararları olsa da, özellikle sütten kesimden önce buzağıların karşılıklı olarak birbirlerinin kulak, göbek bağı, meme başları gibi vücut kısımlarını emmelerine oldukça sık rastlanır. Bu durum sindirim kanalında kıldan topların oluşması, meme başlarının aşırı uzaması veya meme loblarında enfeksiyonların oluşması sonucu hayvan kayıplarına ve ekonomik zarara neden olur. Bu nedenle sütten kesime kadar bireysel bölmeler, sütten kesimden sonra da grup halinde barındırma tercih edilmelidir.

Grupların olabildiğince aynı ağırlık ve yaşta buzağılardan oluşturulması gerekir. Bu sağlanamadığı taktirde güçsüz buzağıların yem yemeleri güçlü buzağılarca engellenecek ve gelişimlerinin iyice gerilemesine nende olacaktır. Bir grup bölmesinde, bölme taban alanına ve hayvan başına yemlik uzunluğuna bağlı olarak 10-12 başa kadar hayvan barındırılabilir.

Hayvanların daha rahat gözlenebilmeleri amacıyla bir gruptaki buzağı sayısının bu değerden yüksek, buzağı başına alanın da 15² den az olması istenmez. Daha sonraki dönemlerde ve hayvan başına bölme alanı ve yemlik uzunluğu hayvanların yaşı ve ağırlığına göre değişir.

Sütten Kesim -6.Ay

Buzağılar sütten kesimi takiben yaklaşık 10 gün daha bireysel bölmelerinde tutulmalıdır. Bundan sonra canlı ağırlık ve cinsiyet esas alınarak gruplanan buzağılar 5-20 başlık serbest bölmelere alınarak bir arada bakılıp beslenirler. Hayvan refahı ve hayvan hakları ile ilgili son düzenlemelere göre de,8 haftadan büyük buzağıların sürdürülen tedavi ve bazı sağlık önlemleri dışında serbest bölmelerde barındırılmaları gerekir. Özetle genç hayvanlar hiçbir şekilde bağlanmamalıdır. Hayvanların serbestçe dolaşabildiği bölmeler, ergin hayvanların yer aldığı kapalı ahır içinde ayrı bir bölüm halinde yer alabileceği gibi, inek ahırlarından ayrı bir bölüm olarak veya bağımsız bir bina olarak da inşa edilebilir. Yaşa bağlı olarak hayvan başına 30-50 cm yemlik uzunluğu ve her bölmede her 10-15 hayvan için bir suluk gerekir.

Beton zeminli serbest bölmeli ahırlarda hayvan başına yaklaşık 3.0-3.5 metrekare,toprak zeminli ahırlarda ise hayvan başına yaklaşık 8.0 metrekare alana yeterlidir Sütten kesimden sonraki dönemlerde gençlerin yaş gurubu barındırılabileceği beton zeminli iki yapının enine kesiti aşağıda verilmiştir.

Altıncı Ay-Doğurma Öncesi Dönem Barındırma

Genç dişiler 6 aylık yaştan itibaren aşağıda yer alan yapılara benzer ahırlarda barındırılabilirler Ahır, en alttaki ahır gibi yapılacak ise servis yolunun 3.0 m,yataklık serilecek dinlenme alanının da 4.5 m olması uygundur Yemlik ön kenar yüksekliği yaş gurubuna göre farklılık gösterir. Örneğin 6 aylıktan küçük gurup için yemlik ön kenar yüksekliği, yani yemliğin üst kenarının zeminden yüksekliği 35 cm yapılmalı,6.aydan sonra yaş 3-4 ay arttıkça, ön kenar yüksekliği de,45 cm ye kadar,3-4 cm arttırılmalıdır Şayet yemlik ön demirleri hareketli yapılırsa bunlar yükseltildikçe ortaya çıkan boşluklar tahta ya da demir malzemeler ile kapatılabilir .

Genç dişiler serbest duraklı bir ahırda barındırılacak ise, hayvanların büyüklüklerine bağlı olarak durak boyu ve eni farklılık gösterecektir. Bunu karşılamak için farklı boyutlarda duraklar yapılabilir. Yalnız özellikle küçük ve orta büyüklükteki işletmelerde durakların boy ve enleri ayarlanabilir tarzda yapılması daha uygundur. Durak boyu durakların ön kısmına konacak hareketli panellerle uzatılıp kısaltılabilir. Durakların enini ayarlamak için de yan demirler hareketli yapılmalıdır. Çeşitli canlı ağırlık ve bunların gerçekleşebileceği yaklaşık yaşlar için durak ölçüleri en sonraki şekil esas alınarak, bu şeklin hemen altındaki çizelgede bir araya getirilmiştir.

KAYNAK

Akman N., 2012, Süt sığırı yetiştiriciliğinde barınaklar, Damızlık sığır yetiştiricileri birliği dergisi, Ocak 2012, s:36-40. ISSN: 1302-3411, Ankara